🥦 Spruitkool
Intro over het gewas
Spruitkool – oftewel spruitjes – is een typisch wintergewas dat je vooral kent van het bord. Kleine kooltjes aan een lange stengel, met een uitgesproken smaak. In Nederland eten we spruiten vooral in de herfst en winter, en veel mensen hebben er warme (of gemengde) herinneringen aan.
Wat weinig mensen weten: spruitkool is een echte krachtpatser uit de kolenfamilie, én een van de weinige groenten die buiten in de winter wordt geoogst.
Zaaien
Spruitkool wordt eerst gezaaid in perspotjes of trays in een kas of tunnel. Na een paar weken worden de jonge planten uitgeplant op het veld, meestal tussen mei en juni.
De spruiten groeien in de bladoksels van een dikke stengel. Daarom krijgen ze ruim de tijd – spruitkool heeft een lang groeiseizoen van soms wel 180 dagen.
Groei
Spruitplanten groeien eerst flink omhoog, soms tot wel 1 meter hoog. Dan begint de plant kleine knoppen te vormen tussen de bladstelen: de spruiten.
Spruiten houden van koele temperaturen en groeien juist goed in het najaar.
Ze kunnen tegen vorst – sterker nog: een beetje nachtvorst maakt spruiten zoeter van smaak.
Boeren zorgen voor een stevige plant met regelmatige verzorging, en halen vaak het topje van de plant weg om de spruiten sneller en gelijkmatiger te laten groeien.
Oogst
Spruiten worden geoogst vanaf oktober tot februari. De oogst gebeurt met een speciale spruitenplukmachine die de spruiten van de stengel haalt en schoonmaakt.
Verse spruiten gaan direct naar de veiling of verpakkingsbedrijven, waar ze worden gesorteerd en verpakt.
Sommige boeren oogsten de hele plant met de hand of laten bezoekers zelf spruiten plukken — een leuke activiteit in het veld!
Productieketen
Spruitkool wordt meestal:
- Vers verkocht in de supermarkt of groentewinkel
- Verpakt of gesneden (bijv. spruitjesroerbak)
- Diepgevroren voor export of langere houdbaarheid
Nederland is een van de grootste spruitenproducenten in Europa. Veel spruiten uit dit veld vinden hun weg naar Duitsland, Engeland of Frankrijk.
🌍 Duurzaamheid
Spruitkool is robuust en heeft relatief weinig input nodig:
- Groeit in koudere periodes (minder irrigatie)
- Is geschikt voor bodemverbetering in vruchtwisseling
- Wordt vaak lokaal geteeld en verkocht
Sommige boeren telen spruiten biologisch of met minimale gewasbescherming, waarbij natuurlijke plaagbestrijding wordt ingezet.
Invloed op milieu
De teelt van spruiten heeft een gemiddelde ecologische voetafdruk. Belangrijke aandachtspunten zijn:
- Lang groeiseizoen → langere veldbezetting
- Gevoeligheid voor koolvlieg of knolvoet → vraagt om goede planning van rotatie
Boeren kiezen hun percelen zorgvuldig en werken met slimme technieken om de bodem gezond te houden.
Voedsel
Spruiten zijn ontzettend gezond! Ze bevatten:
- Vitamine C, K en foliumzuur
- Veel vezels en antioxidanten
- Weinig calorieën
Lang gekookte spruiten zijn wat bitter, maar in de oven, roerbak of salade zijn ze verrassend lekker — en ook populair bij een jonger publiek.
Wist je dat… op één hectare spruitkool wel 30.000 tot 40.000 kilo spruiten kan groeien? Dat zijn miljoenen kleine kooltjes!